mercredi 28 novembre 2018

Emploi du 's' et du 'n' de liaison dans les mots composés en néerlandais [2]; gebruik van de tussen-s en de tussen-n in samenstellingen van zelfstandige naamwoorden (substantieven) / grammaire; spraakkunst

  • Mots composés en néerlandais, combinaisons de substantifs en néerlandais / Samengestelde woorden in het Nederlands, samenstellingen van zelfstandige naamwoorden (substantieven) in het Nederlands
  • Emploi  du 's' de liaison et du 'n' de liaison / Gebruik van de tussen-s en de tussen-n, gebruik van de tussenklank -s- en de tussenklank -n-, gebruik van de koppel-s en de koppel-n
  • Grammaire néerlandaise : théorie / Nederlandse spraakkunst, Nederlandse grammatica : theorie
  • Orthographe néerlandaise : règles d'orthographe / Nederlandse spelling : spelregels, spellingsregels
---------------

 Je zet GEEN tussen-s  /  On NE met PAS de 's' de liaison 


als het eerste deel een zelfstandig naamwoord (substantief) is dat met een -s eindigt:
quand le premier élément est un substantif qui se termine par -s :
Bv. : neuslengte, onderwijsinrichting, basisprincipe, diepvrieskast, ...


als het eerste deel een zelfstandig naamwoord (substantief) in het meervoud (pluralis) is dat op -en eindigt :
quand le premier élément est un substantif au pluriel qui se termine par -en :
Bv. : mannenwerk, kleurenfilm, schoenendoos, docentenkorps, ...


als het eerste deel een zelfstandig naamwoord (susbtantief) is dat op -a, -i, -o, -u en -y eindigt : 
quand le premier élément est un substantif qui se termine par -a, -i, -o, -u et -y :
Bv. : operazangeres, mediabeleid, neerlandicicongres, automonteur, radiojournaal, gironummer, discontoverlaging, paraplubak, hobbybeurs, ...


als het eerste deel een zelfstandig naamwoord (substantief) in het enkelvoud (singularis) is dat op -el, -em, -en, -er eindigt :
quand le premier élément est un substantif au singulier qui se termine par -el, -em, -en, -er :
Bv. : aardappelmesje, parelvisserij, bodemmonster, bezemwagen, havenarbeider, ovendeur, kamertemperatuur, meterkast, poederblusser, ...


als het eerste deel een zelfstandig naamwoord (substantief) is dat op -ie of -tie eindigt :  quand le premier élément est un substantif qui se termine par -ie of -tie :
Bv. : commissielid, koffietijd, politiebericht, consumptiemaatschappij, ...


als het eerste deel een zelfstandig naamwoord (substantief) is dat een meervoud (pluralis) op -eren heeft :
quand le premier élément est un substantif qui a un pluriel en -eren :
Bv. : eierbeschuit, eierdop, kindermenu, kalvermarkt, runderlap, ...
(pas op ! / attention ! : kalfslapje, kalfsmedaillon, rundvlees, ...)


als het eerste deel een stofnaam is :
quand le premier élément est un nom de matière :
Bv. : goudprijs, sneeuwlaag, peperbus, zoutvaat, papierfabriek, ijzerindustrie,  metaalarbeider, houtindustrie, zilvermeeuw, giflozing ... 
(pas op ! / attention ! : tabaksgeur, tabaksprijs, houtskool)


als het een samenstelling is die een vergelijking uitdrukt; het tweede deel lijkt op of is als het eerste deel :
quand il s'agit d'une combinaison de mots exprimant une comparaison; le second élément ressemble ou s'identifie au premier élément :
Bv. : aapmens, trapgevel, broekrok, kikvorsman, ...


als de samenstelling een afleiding is van een werkwoordgroep :
quand la combinaison de mots est dérivée d'un groupe verbal :
Bv. : ingebruikneming (en niet ingebruiksneming!), indiensttreding, initiatiefnemer, inbeslagneming, ...

10 
als het eertse deel de stam van een werkwoord (verbum) is :
quand le premier élément est le radical d'un verbe :
Bv. : parkeergelegenheid, eethuis, draagbalk, vaarsnelheid, meeneemprijs, leefruimte, volgnummer, plakboek, kletskous, inhaalwedstrijd ...
(pas op ! / attention ! : bestuurscollege)

11 
als het eerste deel een bijvoeglijk naamwoord (adjectief) is zonder -e :
quand le premier élément est un adjectif qualificatif sans -e :
Bv. : kleinhandel, grootkapitaal, heethoofd, hooghartigheid, platvoet, kortsluiting, warmhoudplaatje, breedbeeldtelevisie, laagseizoen ...

12 
als het eerste deel een zelfstandig naamwoord (substantief) is waarvoor het gebruik van een tussen-s niet nodig is omdat het het resulaat is van een lange taalontwikkeling of van taalgewoontes :
quand le premier élément est un substantif qui n'exige pas l'emploi d'un 's' de liaison parce que c'est le résultat d'une longue évolution de la langue ou d'habitudes langagières :
Bv. :
jeugd ➺  jeugdherberg
stam   stamboom
slag   slagroom
gast  gastgezin
post   postnummer
hulp   hulpverlener
kleur   kleurplaat
zang   zangwedstrijd
lijn   lijnvlucht
brief   briefopener
maag   maagpatiënt
vuur   vuurgevecht
berg   bergbeklimmer
kraam   kraamverpleegster
kantoor   kantoorruimte
ouder   ouderliefde
geweld   gewelddaad
zeep   zeepbakje
brood   broodplank
proef   proefperiode
probleem   probleemgeval
---------------
Doctissimo : document (2) 'Emploi du 's' et du 'n' de liaison' en format JPEG
Document complet 'Gebruik vade tussen-s en de tussen-n in samengestelde woorden / Emploi du 's' en du 'n' de liaison dans les mots composés' in pdf-formaat
https://drive.google.com/file/d/1RgV24MsBGnlxY29sbLQqhMx961YQEF0X/view?usp=sharing
---------------
Sources  /  Bronnen 

Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS) : 
Open Taal : Koppel-s :
Braint : De Taalgids :
Genootschap Onze Taal :
WOORDEN.ORG :
dutchgrammar.com :
Universiteit Gent – Studentenportaal :
Het vak Nederlands :
👉 http://jan.liebregts.eu/spelling/de-tussen--n

A. M. Fontein, A. Pescher-ter Meer, Nederlandse Grammatica voor Anderstaligen, Nederlands Centrum Buitenlanders, Utrecht

Maja Becking, Ineke Grootegoed, Intertaal, Spellingwijzer Nederlands, Amsterdam / Antwerpen

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire